26 Απριλίου, 2013

ΜΕΓΑΛΗ  ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Στην Κρήτη και ειδικά τη Μεγάλη Παρασκευή υπάρχει το έθιμο ο ιερέας να μνημονεύει εντός της εκκλησίας, πριν την περιφορά του Επιταφίου, τα ονόματα όλων των κεκοιμημένων συγχωριανών της κάθε οικογένειας, έστω και πολλές γενεές πίσω.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τα παιδιά κρατώντας ανθοστολισμένους καλαμένιους σταυρούς ή εικονίσματα της Σταύρωσης γυρνάνε στα σπίτια του χωριού απαγγέλλοντας ή τραγουδώντας κατά περίπτωση «τα πάθη του Χριστού», αυτό που οι νεώτεροι λέμε «Μοιρολόι της Παναγίας»:

Σήμερον μαύρος ουρανός, σήμερον μαύρη μέρα
σήμερον όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπώνται
σήμερον έλαβαν βουλή οι άνομοι Εβραίοι
οι άνομοι και τα σκυλιά κι οι τρισκαταραμένοι.
Για να σταυρώσουν το Χριστό τον πάντων Βασιλέα.
Ο Κύριος ηθέλησε να μπει σε περιβόλι
να λάβει Δείπνο μυστικό, να τονε λάβουν όλοι.
Η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν στο θρονί της
τας προσευχάς της έκανε για το μονογενή της.
Φωνή της ήρθε απ’ ουρανού κι απ’ αρχαγγέλου στόμα:
- Σώνουν, Κυρά μου, οι προσευχές, σώνουν και οι μετάνοιες
και τον υιόν σου πιάσανε και στου χαρκιά τον πάνε
κι στου Πιλάτου τας αυλάς εκεί τον τυραννάνε.
- Χαρκιά, χαρκιά, φτιάξε καρφιά, φτιάξε τρία περόνια.
Κι εκείνος ο παράνομος βαρεί και κάνει πέντε.
-Συ Φαραέ που τα’ φτιαξες , πρέπει να μας διδάξεις.
-Βάλτε τα δυο στα πόδια του και τα άλλα δυο στα χέρια
το πέμπτο το φαρμακερό βάλτε το στη καρδιά του
να τρέξει αίμα και νερό να πληγωθεί η καρδιά του.
Η Παναγιά ως τ’ άκουσε έπεσε και λιγώθη.
Σταμνιά νερό τση ρίξανε τρία κανάτια μόσχο
και τρία νεροδόσταμα για να της έρθει ο νους της.
Και σαν της ήρθ’ ο λογισμός και σαν της ήρθε ο νους της
ζητεί μαχαίρι να σφαγεί, φωθιά να πάει να πέσει,
ζητεί γκρεμό να γκρεμιστεί για το μονογενή της.
Η Μάρθα κι η Μαγδαληνή και του Λαζάρου η μάνα
και του Ιακώβου η αδελφή κι οι τέσσερις αντάμα
επήραν το στρατί στρατί, στρατί το μονοπάτι
το μονοπάτι τ’ς έβγαλε εις του ληστή την πόρτα.
-Άνοιξε πόρτα του ληστή και πόρτα του Πιλάτου.
Κι η πόρτα από το φόβο της ανοίγει μοναχή της.
Τηρά ζερβά, τηρά δεξά, κανέναν δεν γνωρίζει
τηρά και δεξιότερα, βλέπει τον Αη-Γιάννη.
- Άγιε Ιωάννη Πρόδρομε, και βαπτιστά του γιου μου
Μην είδες τον υιόκα μου και σε διδάσκαλό σου;
- Δεν έχω στόμα να σου πω, γλώσσα να σου μιλήσω
δεν έχω χεροπάλαμα για να σου τον(ε) δείξω.
Βλέπεις εκείνον το γυμνό, τον παραπονεμένο
απού φορεί πουκάμισο στο αίμα βουτηγμένο
απού φορεί στην κεφαλή ακάνθινο στεφάνι;
Εκείνος είν’ ο Γιόκας σου και με διδάσκαλός μου.
Η Παναγιά πλησίασε, γλυκά τόν(ε) ρωτάει:
- Δε μου μιλάς, παιδάκι μου, δε μου μιλάς, παιδί μου;
- Τι να σου πω, μανούλα μου, που διάφορο δεν έχεις.
Μόνο το Μέγα Σάββατο κοντά το μεσονύχτι
που θα λαλήσ’ ο πετεινός, θα παίξουν οι καμπάνες
τότε και συ μανούλα μου θα ‘χεις χαρές μεγάλες
Όποιος τ’ ακούει σώζεται κι όποιος το λέει αγιάζει
κι όποιος το καλοφουγκραστεί παράδεισο θα λάβει
παράδεισο και λίβανο από τον Αγιο Τάφο.
Και εις έτη πολλά.


ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΥΡΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ, ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΥΡΗ ΜΕΡΑ





ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΤΑΥΡΩΣΗΣ-ΤΑΦΗΣ










Η ΣΥΝΤΑΓΗ ΜΑΣ: Λυχναράκια Κρήτης (Λύχνοι)


Για τη ζύμη:
2 κιλά αλεύρι Μαλακό
2 ποτήρια λάδι
1/2 κουταλάκι αλάτι
650 γρ. ζάχαρη
6 αυγά
5 κουταλιές γιαούρτι στραγγιστό
50 γρ. μαγιά φρέσκια
1/2 φλιτζάνι γάλα

Για τη γέμιση:
2 κιλά μυζήθρα γλυκιά
2 κρόκους αυγών
2 φακελάκια βανίλια ή 3 αμπούλες
4 κουταλιές μέλι
1 κουταλιά ξύσμα λεμονιού ή πορτοκάλι
1 1/2 κουταλιά κανέλα
8 γρ. μαστίχα Χίου κοπανισμένη με μια κουταλιά ζάχαρη
2 κ. σ. βούτυρο φρέσκο
450 γρ. ζάχαρη
2 κρόκους αυγών διαλυμένους σε λίγο νερό

Διαλύουμε τη μαγιά σε γάλα χλιαρό, προσθέτουμε λίγες κουταλιές αλεύρι και αφήνουμε το προζύμι να "ανέβει". Χτυπάμε το λάδι με τη ζάχαρη στο μίξερ ώσπου να ασπρίσει. Προσθέτουμε τα αυγά, το αλάτι, το γιαούρτι και το προζύμι. Τα ζυμώνουμε όλα μαζί και προσθέτουμε το υπόλοιπο αλεύρι, συνεχίζοντας το ζύμωμα. Αφήνουμε το ζυμάρι να φουσκώσει για λίγο μέχρι να ετοιμάσουμε τη γέμιση. Περνάμε τη μυζήθρα από το μύλο των λαχανικών. Προσθέτουμε 2 κρόκους αυγών, τη βανίλια, το μέλι, το ξύσμα, την κανέλα, τη μαστίχα και το βούτυρο και ανακατεύουμε το μίγμα. Ρίχνουμε σταδιακά τη ζάχαρη και ανακατεύουμε καλά. Ανοίγουμε το ζυμάρι σε φύλλο μέτριο και το κόβουμε σε στρογγυλά σχήματα με τη βοήθεια ενός κουπάτ ή ενός ποτηριού. Παίρνουμε με ένα κουτάλι γέμιση και τη βάζουμε στο κέντρο του κάθε φύλλου. Βρέχουμε κάθε φορά το κουτάλι ώστε να ξεκολλάει εύκολα η γέμιση. Σχηματίζουμε λυχναράκια "τσιμπώντας" τη

ζύμη γύρω - γύρω. Αλείφετε τα λυχναράκια με τους 2 κρόκους και τα πασπαλίζουμε με κανέλα. Τοποθετείτε τα λυχναράκια σε ταψί στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί και τα ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο για 25 λεπτά περίπου στους 180ο μέχρι να ροδίσουν στην επιφάνεια και να στέκονται.
Ο χρόνος ψησίματος εξαρτάται από το πόσο τραγανά μας αρέσουν. Σε εκείνους που αρέσουν τραγανά, κόψτε στα 25 και δοκιμάστε ένα και αν το θέλετε πιο τραγανό, αφήνετε το ταψί για 5 λεπτά ακόμα στο φούρνο.


Η ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΑΣ: 
πασχαλινά καλαθάκια από τα χεράκια μας

Πού θα βάλετε τα αυγά που βάψετε φέτος; Μα φυσικά στα πολύχρωμα πασχαλινά καλαθάκια που θα φτιάξετε μαζί με τα παιδιά!

Υλικά:
1 πλαστικό δοχείο από βούτυρο
κόλλα ατλακόλ διάφανη
διακοσμητικές χαρτοπετσέτες με πασχαλινές φιγούρες
σύρμα δεσίματος
κορδέλες
σκοινί

Αλείφουμε την εξωτερική επιφάνεια του δοχείου με κόλλα ατλακόλ. Χωρίζουμε από τις χαρτοπετσέτες το επάνω φύλλο πού έχει τη στάμπα. Με αυτό το φύλλο τυλίγουμε προσεκτικά το δοχείο μας. Είναι καλύτερα να το αφήσουμε πρώτα να στεγνώσει και μετά να περάσουμε επάνω από την κολλημένη πλέον χαρτοπετσέτα άλλη μια στρώση ατλακόλ και να αφήσουμε ξανά να στεγνώσει. Αν είμαστε αρκετά προσεχτικοί ώστε να μη σκιστεί η χρτοπετσέτα μπορούμε να αλείψουμε αμέσως και την εξωτερική στρώση της ατλακόλ. Η εξωτερική αυτή στρώση κάνει το περιτύλιγμα να είναι πιο σκληρό, πιο σταθερό, καλύτερα κολλημένο και πιο γυαλιστερό. Αφήνουμε να στεγνώσει καλά το καλαθάκι. Στο μεταξύ με το σκοινί πλέκουμε μια πλεξίδα για να κάνουμε χερούλια. Στο τέλος περνάμε μέσα από την πλεξίδα το σύρμα ώστε να μπορεί να είναι πιο σταθερό στο σχήμα της αψίδας. Κολλάμε το χερούλι που σχηματίσαμε στο καλαθάκι μας (μπορούμε να το κάνουμε και με συρραπτικό αυτό). Χρησιμοποιούμε κορδέλες για να στολίσουμε με φιόγκους το καλαθάκι μας. Μέσα στο καλαθάκι βάζουμε λίγο χορταράκι και τα αυγουλάκια μας.